به زبان ساده، بلاک چین یک نوع سیستم ثبت اطلاعات و گزارش است؛ تفاوت آن با سیستم های دیگر این است که اطلاعات ذخیره شده روی این گونه سیستم، میان همه اعضای یک شبکه به اشتراک گذاشته می شود؛ با استفاده از رمزنگاری و توزیع داده ها، امکان هک، حذف و دستکاری اطلاعات ثبت شده، تقریبا از بین می رود.
مفهوم بلاک چین نخستین بار با پیدایش بیت کوین به وجود آمد و پرچمدار ارزهای دیجیتال از این راه کار برای ذخیره اطلاعات مربوط به دارایی کاربران بهره برد.
برای درک بهتر بلاک چین به مثال زیر توجه کنید:
من در یک جمع 100 نفری، برگه ای حاوی اطلاعات را بالا می گیرم و همه با تلفن همراه شان از آن برگه عکس می گیرند؛ حالا اگر من آن اطلاعات را نابود کنم، یا تغییری در آن بدهم، دیگر برای آن جمع قابل پذیرش نیست، چون آن ها یک کپی از نسخه اصلی را دارند، مگر اینکه موبایل همه را بگیرم و آن را حذف کنم.
این جمع می‌تواند چندین میلیون نفر باشد که در بیت کوین و اتریوم و باقی ارزهای دیجیتال بلاک چینی شاهد آن هستیم و یا به صورت خصوصی برای یک گروه خاص استفاده شود.
بلاک چین‌ها می‌توانند به صورت خصوصی و برای اهداف خاص در یک نهاد یا سازمان مورد استفاده قرار بگیرند که به آن بلاک چین سازمانی (Enterprise blockchain) هم می‌گویند. البته به عقیده بسیاری از کارشناسان، بلاک چین‌های سازمانی نمی‌توانند هدف اصلی این فناوری یعنی تمرکززدایی را به ارمغان بیاورند.
به چه دلیل به بلاک چین نیاز داریم؟
مفهوم بلاک چین برای نخستین بار توسط استوارت هابر و دبلیو اسکات استورنتتا در سال 1991 به عنوان زنجیره ای از بلوک های امن از نظر رمزنگاری معرفی شد و با گذشت زمان جای خود را در بین پایگاه داده های سرتاسر دنیا باز کرد.
مالکان کسب و کارهای دیجیتال به فکر استفاده از این فناوری در جهت پیشرفت امور خود افتادند و در نهایت نیاز به استفاده از این فناوری در همه دنیا احساس شد.
اما سه دلیل اصلی برای نیاز به بلاک چین وجود دارد:
- افزایش قدرت پردازش دیجیتال
- رشد سریع جرایم سایبری
- ظهور بیت کوین و ارز دیجیتال
بلاک چین چگونه کار می کند؟
بلاک چین همه داده ها و جزئیات یک به یک تراکنش های انجام شده با این رمزارز را در خود ذخیره می کند و اگر یک کاربر بخواهد یک بیت کوین را بیشتر از دوبار معامله کند (به نوعی، قصد کلاهبرداری داشته باشد) مانع آن می شود.
در بلوک، زمانی که اطلاعات جدید را ذخیره می کند به بلاک چین افزوده می شود؛ و اینگونه با زنجیره ای از چندین بلاک چین به هم پیوسته، عنوان کلی بلاک چین شکل می گیرد.
برای اینکه یک بلاک به بلاک چین اضافه شود، باید چهار رخداد زیر، اتفاق بیفتد:
- یک معامله باید انجام شود.
- پس از خرید، معامله ی شما باید بررسی و تایید شود؛ این کار را شبکه ای از هزاران رایانه که در سرتاسر جهان توزیع شده اند، انجام می دهند؛ این شبکه از طریق رایانه ها، بررسی می کند که معامله طبق سفارش شما صورت گرفته باشد.
- محل ذخیره هر معامله باید در دل یک بلاک باشد؛ پس از بررسی و تایید صحت معامله شما، اطلاعات در یک بلوک اختصاصی ثبت و نگهداری می شود؛ در آنجا، داده های معامله شما در کنار بی شمار تراکنش مشابه، جا می گیرد.
- به هر بلوک، باید هَش (کد) داده شود؛ پس از تایید تمام معامله های یک بلوک، باید به آن بلوک یک کد شناسایی بی همتا به نام هَش داده شود؛ پس از اخذ هش اختصاصی، آن بلاک به شبکه ی بلاک چین افزوده می شود.
کاربرد تابع هش در Blockchain
هش کردن فرآیندی است که بلوک ها را در کنار هم نگه داشته و زنجیره بلوکی ایجاد می کند؛ در فرآیند هشینگ داده ها با هر اندازه ای وارد توابع ریاضی خاص می شوند تا خروجی که همان “هش” (Hash) است را تولید کنند؛ طول این هش همواره ثابت است و ربطی به طول ورودی به تابع ندارد.
توابع هش مورد استفاده در بلاک چین ها به گونه ای هستند که احتمال پیدا کردن دو داده که دقیقا خروجی یکسانی داشته باشند، تقریبا صفر است؛ به همین دلیل مثل مثال بالا، هر اصلاح مختصری در داده های ورودی یکی از بلوک ها، باعث به تغییر در خروجی خواهد شد.
به عنوان مثال: “SHA256” تابع هشی است که در Blockchain بیت کوین مورد استفاده قرار می گیرد؛ تنها با تغییر دادن حرف اول یک عبارت طولانی در این تابع، خروجی کاملا متفاوتی ایجاد می شود.
این واقعیت که هیچ دو ورودی متفاوتی در تابع هش، باعث خروج یکسان نمی شود، برای تکنولوژی Blockchain مهم و حیاتی است؛ این به معنی آن است که هر بلوک، با داشتن هش حاصل از بلوک قبلی به آن وصل می شود؛ به همین دلیل هر تلاشی برای ویرایش بلوک های قدیمی بلافاصله آشکار می شود.
نتیجه گیری
همانگونه که در مقاله Blockchain چیست می بینید، پتانسیل زیادی برای فناوری بلاک چین وجود دارد که به صورت مداوم در حال توسعه است؛ آینده این فناوری روشن به نظر می رسد، با توجه به اینکه می بینیم در انواع صنعت ها قابل استفاده است، به نظر می رسد که اتفاقات بهتری برای آینده بلاک چین در راه است.
در این رابطه بیشتر بدانید
بیشتر بدانید: سرمایه گذاری 6 میلیارد دلاری شرکت های برتر در استارت آپ های بلاک چینی
