فناوری های بلاک چین و وب 3.0 با سرعتی باورنکردنی در حال گسترش هستند؛ رسانه های اجتماعی و دیگر پلتفرم های آنلاین هم مثل هرکسب و کار دیگری برای سازگاری با جدیدترین تغییرات این فناوری تلاش می کنند؛ یکی از این پلتفرم های پیشرو در استفاده از فناوری بلاک چین در عرصه شبکه های اجتماعی، بلواسکای (Bluesky) نام دارد که شبکه اجتماعی غیرمتمرکزی با هدایت جک دورسی (Jack Dorsey) است.
دورسی پس از فروش توییتر به ایلان ماسک (Elon Musk)، مدیرعامل تسلا و اسپیس ایکس، تمرکز خود را بر روی گسترش این پلتفرم مبتنی بر بلاک چین گذاشت.
وی میخواهد کل پلتفرم های شبکه های اجتماعی را از طریق فناوری چند پلتفرمی به هم متصل کند؛ همچنین بنیان گذار توییتر تلاش می کند حریم خصوصی کاربران در بلواسکای بیشتر از هر شبکه اجتماعی دیگری امنیت داشته باشد.
دورسی وعده داده است که در شبکه اجتماعی جدید او، از بمباران تبلیغاتی کاربران خبری نخواهد بود.
شبکه اجتماعی غیرمتمرکز بلواسکای چیست؟
دورسی با ایده ساخت پلتفرمی (باز و غیرمتمرکز) در حال کار روی نسل بعدی شبکه های اجتماعی است؛ پلتفرم شبکه اجتماعی بلواسکای بر بستری شفاف و غیرمتمرکز به نام (پروتکل انتقال تایید شده) (Authenticated Transfer Protocol) طرحی شده است؛ پروتکل انتقال تایید شده امکان دسترسی به خدمات پی در پی را فراهم می کند و به کاربران اجازه می دهد که با دیگر شبکه ها ارتباط برقرار کنند.
با به کارگیری این فناوری در بلواسکای، کاربران این آزادی را دارند که پلتفرم شبکه های اجتماعی شان را بسازند و آن ها را با قوانین و آیین نامه های خود اداره کنند و همزمان با دیگر پلتفرم ها هم در تعامل باشند.
هدف اصلی دورسی از ساخت این شبکه اجتماعی آن است که استفاده از رسانه های اجتماعی را برای کاربران شفاف کند و کنترل آن را هم به خود کاربران بسپارد؛ هدفی که این پلتفرم را از دیگر رسانه های اجتماعی متمایز می کند.
بلو اسکای قرار است چه تفاوتی با شبکه های اجتماعی فعلی داشته باشد؟
به تبلیغ هایی که هنگام جست و جو در اینترنت با آن ها روبرو می شود، فکر کنید؛ این تبلیغات به شیوه ای هستند که گویی برای هر فرد دست چین شده اند و در بهترین زمان نمایش داده می شوند.
در اصل، این تبلیغ ها براساس الگوریتم ها و داده هایی هستند که رفتار کاربران را بررسی می کنند و با وجه به آن، تبلیغ های مشخصی را به هر کاربر ارائه می دهند؛ این نوع از ردیابی داده و نمایش تبلیغ امکان دارد آزاردهنده باشد و حریم خصوصی افراد را زیر پا بگذارد.
به گفته دورسی در توییت هایش، بلواسکای می خواهد این مشکل را حل کند؛ بدین ترتیب به کاربر اجازه می دهد خودش این الگوریتم ها را کنترل کند.
نسل بعدی رسانه های اجتماعی چگونه خواهد بود؟
جواب ساده ای برای این سوال این است که، نسل اول فضای مجازی، تنها امکان انتشار محتوا را بصورت خواندنی به کاربران می داد؛ کاربران اینترنت، تنها می توانستند از وب سایت ها بازدید کنند و از هرجایی که متصل به اینترنت بودند، به اطلاعات دسترسی داشته باشند.
در نسل دوم اینترنت، کاربران محتوایشان را از طریق پست های وبلاگی و صدا و ویدیو در یکی از وب سایت های میزبان به اشتراک می گذاشتند.
اکنون در نسل سوم اینترنت، کاربران بر تجربه مجازی خود تسلط کاملی دارند.
در سال های قبل، بار ها دیده ایم که در پلتفرم های شبکه های اجتماعی متمرکز نشت رخ داده است؛ در این رخدادها داده های کاربران بدون رضایتشان در اختیار شخص ثالثی قرار گرفته است.
معمولا این نشت اصلاعات براثر فروش داده های کاربران و به دست مالکان شبکه های اجتماعی اتفاق می افتد؛ مثلا، بروز نقص امنیتی موجب شد فیسبوک 24 درصد از ارزش سهامش را یک شب از دست بدهد.
با ایجاد فناوری‌های غیرمتمرکز بر‌پایه بلاک چین، کاربران امن‌ترین شبکه اجتماعی ممکن را خواهند داشت؛ این فناوری به پلتفرم‌های رسانه اجتماعی امکان می‌دهد تا کنترل داده را در دستان ارزشمندترین دارایی‌های خود، یعنی کاربرانشان، قرار دهند. پلتفرم‌هایی که بر‌پایه بلاک چین هستند، برای رهاکردن کاربران از محدودیت‌ها و محافظت از داده‌هایشان به بهترین روش طراحی شده‌اند.
نسل سوم شبکه‌های اجتماعی کنترل کامل را در‌اختیار کاربران قرار می‌دهد؛ شبکه‌های فدرال (Federated Networks) مثل پروتکل انتقال تاییدشده، استقلال کاربران و بی‌نیازی از قدرت مرکزی را ترویج می‌کنند. یکی از مزیت‌های مهم چنین شبکه‌هایی این است که کاربران می‌توانند آزادانه و بدون محدودیت، محتوای خود را به‌اشتراک بگذارند. درعین‌حال، یکی از ضعف‌های این شبکه‌ها آزادی گروه‌های افراطی است؛ چون آنها هم می‌توانند مثل سایر افراد آزادانه فعالیت کنند، گفتنی است بقیه کاربران می‌توانند چنین محتوایی را مسدود کنند؛ ولی نمی‌توانند از حضور آنان در شبکه ممانعت کنند.
مقالات مرتبط
بیشتر بدانید: هویت غیرمتمرکز در بلاک چین و مزایا و معایت آن
